Η πρώτη δεν θυμάμαι καν από πιο έργο του είναι:
«Ένας άντρας αρχίζει να μεγαλώνει όταν αρχίζει να μοιάζει στον πατέρα του».
Δεν ξέρω γιατί απ' όλο το ασφυκτικά ευφορικό σύμπαν του Κολομβιανού, απ' όλο το οργιαστικό παραμύθι του μαγικού ρεαλισμού που αφηγήθηκε μου καρφώθηκε αυτός ο κάπως απλοϊκός αφορισμός.
Ίσως γιατί -όπως και οι περισσότεροι- τον διάβασα για πρώτη φορά προς το τέλος του σχολείου και στα πρώτα χρόνια του πανεπιστημίου. Στην ηλικία που δεν είχα ακόμα μεγαλώσει, αλλά ήμουν σίγουρος ότι ήμουν πια μεγάλος και επιπλέον ήμουν σίγουρος ότι δεν ήθελα να μοιάσω στον πατέρα μου.
Με τον καιρό, έχω καταλήξει ότι παρά την απλοϊκότητα και την υπερβολική της σαφήνεια, η φράση συμπυκνώνει ένα σημαντικό κομμάτι του κόσμου του Μαρκές. Εμπεριέχει πολύ αναπόφευκτο πεπρωμένο -κάποια στιγμή θα μεγαλώσεις, οπότε μοιραία θα μοιάσεις στον πατέρα σου- ίση ποσότητα παραλόγου -μπορεί να μη μοιάσεις στον πατέρα σου, άρα έχεις κάποιες καλές πιθανότητες να μη μεγαλώσεις– και, βέβαια, έναν πατέρα που δεν γίνεται να αγνοήσεις. Έναν μικρό αλλά συμπαγή σάρκινο πυρήνα γύρω απ' τον οποίο αναπτύσσεται ένα σάρκινο οικογενειακό σύμπαν, οι φυσικές διαστάσεις του οποίου μπορεί να είναι πεπερασμένες, ελάχιστες, να απλώνονται το πολύ ως την αυλόπορτα του σπιτιού, αλλά το βάθος του μπορεί να φτάνει ως την άβυσσο. Οι φανταστικές του διαστάσεις χωράνε όση δοξασία κι όση προσωπική μυθολογία μπορεί να κατεβάσει το κεφάλι σου. Ή το κεφάλι του πατέρα σου.
Η δεύτερη φράση είναι από το «Φθινόπωρο του Πατριάρχη».
Την ξεστομίζει ο αιώνιος δικτάτορας προς το τέλος του βιβλίου κι ενώ πλησιάζει και το δικό του τέλος και το τέλος του αχανούς προσωπικού του σύμπαντος. Μετά απ' όλες τις δολοφονίες, τα βασανιστήρια, τις ξεκληρισμένες οικογένειες, τις δημευμένες περιουσίες, μετά απ' όλα τα σπιλωμένα ονόματα, τις μηχανορραφίες, τις προδοσίες, μετά απ' όλο το ξεπούλημα της πατρίδας του, ο δικτάτορας καλείται να παραχωρήσει στις εξωτερικές δυνάμεις που συντηρούν την επίφαση της τυραννίας του ένα κομμάτι του αιγιαλού της χώρας. Στην πραγματικότητα δεν έχει επιλογή. Όλα πια έχουν χαθεί. Ακόμα και τα προσχήματα. Είναι πολύ γέρος και πολύ μόνος και η αρρώστια της εξουσίας, που για δεκαετίες εκφύλιζε τον οργανισμό του, δεν του έχει αφήσει τίποτα ζωντανό. Για κάποιο λόγο, το τελευταίο κύτταρο που αναβοσβήνει μέσα του, τον υποχρεώνει να στυλώσει τα πόδια και να εκδόσει το πιο μάταιο ηρωικό τελεσίγραφο στη μακρά ιστορία των μάταιων ηρωικών τελεσιγράφων:
«Δεν θα τους αφήσουμε να πάρουν τη θάλασσα που καθρεφτίζει τα σπίτια μας».
Ο στρατηγός / πατριάρχης λέει την αγαπημένη μου φράση όταν πια είναι πολύ αργά. Υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να είναι η εξιλέωσή του, αλλά είναι τόσο αργά όταν αποφασίζει να την πει, που ακόμα κι αυτή συμβάλλει στην αποκαθήλωσή του. Εδώ και πολλά χρόνια, κάθε φορά που οι δικοί μας ηγετίσκοι και τα ντόπια πολιτικά κουτσαβάκια ξεστομίζουν επικούρες όπως «κόκκινη γραμμή», «μέχρι εδώ» και αντίστοιχες μεγαλόστομες παπαριές, θυμάμαι τη φράση του στρατηγού. Την καλοδιατυπωμένη ποιητικότητά της, το ματαιωμένο ηρωισμό και την ασύλληπτη, κολοσσιαία γελοιότητά της.
Απ' την άλλη, οφείλω να παραδεχτώ ότι κάθε φορά που προσπαθώ να συνοψίσω την πατρίδα, τη δική μου πατρίδα, η εικόνα που σχηματίζεται στο κεφάλι μου είναι κάτι σπιτάκια που καθρεφτίζονται στη θάλασσα.
Η τρίτη φράση του Μαρκές που με συνοδεύει δεν είναι γραμμένη σε κάποιο από τα μυθιστορήματά του. Την είπε σε μια παλιά του συνέντευξη:
«Το μοναδικό καθήκον ενός συγγραφέα, η πιο επαναστατική του πράξη, είναι να γράφει όσο καλύτερα μπορεί».
Ο Αντώνης Τζαβάρας στo facebook: https://www.facebook.com/antonis.tzavaras.1
Σου άρεσε το κείμενο; Συμφωνείς; Διαφωνείς οριζοντίως, καθέτως και διαγωνίως; Κάνε το δικό σου σχόλιο παρακάτω. Το Yupiii θέλει και τη δική σου άποψη.
Διάβασε ακόμη:
Οι Ψυχικές Ασθένειες Των Διασήμων: «Κάθε κλάδος και μια ψύχωση» από τον Γιώργο Δέδε
Τα 7 Θανάσιμα Αμαρτήματα Της Showbiz: «Στην κόλαση θα πάνε...» από τον Τάσο Μαστρογιάννη
Όταν Οι Celebrities Ρίχνουν Τη Ζωή Τους Στον Κάλαθο Των Αχρήστων: «Μα καλά, φίλους δεν έχουν;» από την Κλεοπάτρα Πατλάκη
Tάκης Ζαχαράτος - Ρούλα Κορομηλά: «Σήκω επάνω κι αποχαιρέτησέ την» (την παρουσιάστρια...) από τον Νίκο Παρτσώλη
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις από την εγχώρια και διεθνή showbiz στο yupiii.gr
