Πήγα, λοιπόν. Πήγα έχοντας διαβάσει την ιστορία κι έχοντας δει τη Λίστα του Σίντλερ (στο σινεμά, μάλιστα, σε πρώτο ραντεβού με μια συμμαθήτρια από το φροντιστήριο – πολύ κακή ιδέα). Πήγα ξέροντας, όπως λίγο πολύ ξέρουμε όλοι για το Άουσβιτς.
Δεν πήγα μόνος (ήμασταν τέσσερις φίλοι), αλλά κατέληξα μόνος, όπως μάλλον καταλήγει οποιοσδήποτε πηγαίνει στο Άουσβιτς πριν από τις οκτώ το πρωί. Περιπλανήθηκα στους χώρους των στρατοπέδων για τρεις περίπου ώρες, συναντήθηκα με τους φίλους μου στην έξοδο, γυρίσαμε στην Κρακοβία χωρίς να ανταλλάξουμε κουβέντα στη διαδρομή και δεν το συζητήσαμε ποτέ. Το Άουσβιτς δεν το συζητάς. Κατά βάση γιατί σε υπερβαίνει. Υπερβαίνει εσένα, υπερβαίνει τα βιβλία, υπερβαίνει τις ταινίες. Φαντάζομαι ότι το ίδιο ισχύει και για τη Χιροσίμα και για οποιοδήποτε άλλο μέρος στο οποίο άνθρωποι εξοντώθηκαν μαζικά, με συνειδητή ευθύνη και μετά από συνειδητές αποφάσεις άλλων ανθρώπων.
Αυτό, όμως, που βασικά σου κάνει το Άουσβιτς είναι ότι σε περνάει από ένα επώδυνο υπαρξιακό χανγκόβερ - επί τρεις ώρες σου σακατεύει το στομάχι, τον εγκέφαλο και την ιστορική σου συνείδηση. Και (όπως όλα τα χανγκόβερ), όταν τελειώσει σου προσφέρει μια πολύτιμη στιγμή νηφαλιότητας και διαύγειας. Εκείνη τη στιγμή, με τη φρίκη μισοχωνεμένη, συνειδητοποιείς τα δύο πράγματα που κάνουν αυτό το μέρος τόσο ενοχλητικό.
Το πρώτο είναι τα μαθηματικά του: τα στρατόπεδα του Άουσβιτς λειτούργησαν για 40 περίπου μήνες, κατά τους οποίους θανατώθηκαν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Χοντρικά, αφανίζονταν εκεί 800 - 900 άνθρωποι την ημέρα. Οι φούρνοι και τα κρεματόρια δημιουργήθηκαν ως παράλογη αναγκαιότητα αυτού του αριθμού. Οι ναζί αποφάσισαν ότι σε εκείνο το μέρος έπρεπε κάθε μέρα να σκοτώνονται 800 – 900 άνθρωποι και τα πτώματά τους να εξαφανίζονται εγκαίρως ώστε την επόμενη μέρα να σκοτωθούν οι επόμενοι 800 – 900. Το Άουσβιτς είναι ενοχλητικό γιατί θυμίζει εργοστάσιο. Είναι μια τέλεια, συστηματική γραμμή παραγωγής θανάτου.
Ξεπερνώντας, όμως, και τα μαθηματικά, αυτό που τελικά κάνει το Άουσβιτς τόσο ενοχλητικό είναι ότι είναι πρόσφατο. Δημιουργήθηκε από ανθρώπους που ανήκαν στη γενιά των παππούδων μας. Σε έναν κόσμο στον οποίο είχε συμβεί ο Διαφωτισμός, είχε συμβεί η κατάργηση της δουλείας, είχε συμβεί ακόμα και η παράλογη κατασπατάληση εκατομμυρίων νεανικών ζωών στα χαρακώματα του Α' Παγκοσμίου, είχαν συμβεί όλα όσα στερούσαν τις δικαιολογίες. Παρ' όλα αυτά, το Άουσβιτς συνέβη. Το έκαναν να συμβεί οι ναζί. Συνειδητά, συστημικά και δεν είχαν καμμία δικαιολογία γι' αυτό.
Και τώρα πια, έχει συμβεί και το Άουσβιτς, έχουν συμβεί και οι ναζί. Έχουν συμβεί πρόσφατα κι έχουν συμβεί αμετάκλητα κι ανεπανόρθωτα. Κι αν είσαι μαζί τους, αν τους νοσταλγείς, αν σε εμπνέουν, αν τους ανέχεσαι, αν τους ψηφίζεις, το κάνεις συνειδητά. Μην παραμυθιάζεσαι ότι το κάνεις από αντίδραση ή ότι σ' έσπρωξε σ' αυτούς η κρίση και η διαφθορά. Και μην προφασίζεσαι άγνοια. Είμαστε στο 2013 και όλα έχουν συμβεί και δεν έχεις καμμία δικαιολογία να μην τα γνωρίζεις. Στις δικές μας μέρες η άγνοια είναι απόφαση. Όπως και η βλακεία. Το 2013 δεν υπάρχουν αθώοι. Και το λιγότερο που οφείλεις στον εαυτό σου είναι -τουλάχιστον- να αποφασίσεις να μην είσαι με τους ενόχους.
Ο Αντώνης Τζαβάρας στo facebook: https://www.facebook.com/antonis.tzavaras.1
Σου άρεσε το κείμενο; Συμφωνείς; Διαφωνείς οριζοντίως, καθέτως και διαγωνίως; Κάνε το δικό σου σχόλιο
παρακάτω. Το Yupiii θέλει και τη δική σου άποψη.
Διάβασε ακόμη:
Η Πρεμιέρα Της Ελένης Μενεγάκη: «Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου. Ευτυχώς!» από τον Τάσο Μαστρογιάννη
Γιατί Nυστάζει H Ελένη Και Πότε Θα Βάλει Ο Κωστόπουλος Δορυφορική Σπίτι Του; «Ιστορίες τηλεοπτικής τρέλας με κόλπα για ανυποψίαστους...» από την Κλεοπάτρα Πατλάκη
Είδα Τις Βάκχες Με Τον Ρουβά Στο Ηρώδειο Και... «Ο Σάκης βούλωσε στόματα» από τον Δημήτρη Τσακούμη
Η Ομοιοπαθητική Μέθοδος Του Νέου Ελληνικού Σινεμά: «Ποτέ κάτι τόσο καταθλιπτικό δεν ήταν τόσο φέρελπες» από τη Μαριλλέλα Αντωνοπούλου