Πολύ πρόσφατα επίσης, η Ελένη Μενεγάκη ξεφυλλίζοντας on air ένα περιοδικό διασημοτήτων (για να πούμε κομψά τα gossip έντυπα) και βλέποντας τον εαυτό της σε μια παπαράτσι φωτογραφία, αμακιγιάριστη και με χαλαρό styling, αποκάλυψε στο κοινό της αυτό που οι πιο υποψιασμένοι διεθνείς σταρ κάνουν από μαρκετινίστικη στρατηγική και όχι από ένστικτο ή μόδα: «Αν έτσι θέλετε να με βλέπετε, τότε θα ανεβάζω μόνη μου τις φωτογραφίες μου». (σ.σ. δεν είδα τη συγκεκριμένη εκπομπή, αλλά βούηξε το πανελλήνιο με τη δήλωση της Ελένης). Λίγες μέρες αργότερα, η παρουσιάστρια έδωσε κάτι περισσότερο στον λαό της απ' ό,τι θα έδινε ένας παπαράτσι: ανέβασε μια snap shot φωτογραφία της στο twitter, χωρίς μακιγιάζ, χωρίς hairstyling, χωρίς φτιασίδια αλλά κρατώντας μια πιατέλα με μπακαλιάρο (σ.σ. ήταν 25η Μαρτίου εξ ου και το παραδοσιακό έδεσμα). Σε όρους marketing o μπακαλιάρος προωθήθηκε στους καταναλωτές με την αλάνθαστη διαφημιστική στρατηγική του celebrity endorsement. Σε όρους social networking, και επειδή το foodporn έχει μια ανεξήγητη απήχηση στον κόσμο, ο μπακαλιάρος θα έζησε σίγουρα το δικό του γουορχολικό 15λεπτο δόξας μέσω απανωτών favorites και retweets.
Με λίγα λόγια, στην εποχή των social media έχουν θολώσει εμφανώς τα όρια του τι είναι μάρκετινγκ και τι κοινωνικοποίηση. Αν πρόκειται για πεδία προσωπικής έκφρασης ή ελεγχόμενης αυτοπροβολής. Αν το καλοσκεφτείς, κάθε δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης σου λέει από μόνο του, μέσα από τις λέξεις που χρησιμοποιεί, τι δουλειά κάνει. Οι διασυνδέσεις μεταξύ των χρηστών στο LinkedIn ονομάζονται “connections”, ένας όρος πιο απόμακρος και τυπικός υπογραμμίζοντας έτσι το επαγγελματικό προφίλ του site. Ο αντίστοιχος όρος στο facebook είναι «friend», που υποδηλώνει ότι υπάρχει μια βαθύτερη και πιο προσωπική σύνδεση μεταξύ των χρηστών (λέμε τώρα), οι οποίοι μοιράζονται κοινές εμπειρίες, κοινά ενδιαφέροντα, επιθυμούν την συντροφικότητα και την αλληλοκατανόηση. Στο twitter όμως και στο instagram, τα προφίλ έχουν «followers», δηλαδή «ακόλουθους», γεγονός που προσδίδει στον κάτοχό τους ένα ειδικό βάρος, μια εξουσία και μια δύναμη. Όσο πιο φοβερός και τρομερός είσαι στο twitter, τόσο πιο πολλούς followers θα έχεις, που σημαίνει ότι ναι, στον κόσμο των social media μπορείς να γίνεις κι εσύ, κι εγώ και όλοι μας σταρ.
Οι αληθινοί διάσημοι ωστόσο δεν χρειάζεται να καταβάλουν καμία ιδιαίτερη προσπάθεια για να αποκτήσουν followers. Το βάρος του ονόματός τους αρκεί, ακόμα και αν το έχουν καμουφλάρει κάτω από ένα ευφάνταστο nick name. Προσωπικά ποτέ δεν ακολούθησα έναν celebrity στα social media, αν δεν τον γνωρίζω προσωπικά, οπότε δεν μπόρεσα και ποτέ να καταλάβω γιατί να κάνω favorite ή retweet σε έναν μπακαλιάρο. Η πλειοψηφία όμως «πεινάει» για celebrity news, και οι σταρ έχουν μπει στο παιχνίδι να τροφοδοτήσουν μόνοι τους την αδηφάγα και ηδονοβλεπτική μανία των θαυμαστών τους. Όλοι είμαστε λίγο πολύ υποψιασμένοι για τις δυνατότητες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και όλοι λίγο πολύ τις εξερευνούμε καθημερινά. Οι celebrities όμως έχουν ένα λόγο παραπάνω για να ασχοληθούν σοβαρά με τον νέο αυτό «υπερ-όπλο»: να διατηρήσουν, να προστατεύσουν, να πλασάρουν ή να καμουφλάρουν το brand name τους.
Οι εποχές που ο σταρ ήταν ένα απόμακρο, μυθικό και υπέρλαμπρο πρόσωπο έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Τώρα, η Ριάνα δε χρειάζεται την πρόσκληση ενός αντρικού περιοδικού για να κάνει αισθησιακή φωτογράφηση· την οργανώνει μόνη της, γονατίζει στα τέσσερα και μετά την ποστάρει στο twitter. Μπορείς επίσης να φωτογραφίσεις τα freebies που σου στέλνει ο Givenchy, ώστε να σου στείλει και ο Manolo Blahnik. Ή μπορείς να το παίξεις «εϊ, είμαι ένας κανονικός άνθρωπος σαν κι εσάς, δείτε με να κάνω ντους». Μπορείς να ανεβάσεις τα παιδιά σου, τα σκυλιά σου, τα γατιά σου και τα φαγητά σου και να δώσεις τροφή στα gossip media για καμιά εβδομάδα, αν σε έχει πιάσει ανασφάλεια ότι δεν πουλάς. Μπορείς να έχεις τον έλεγχο της εικόνας σου και γλιτώνεις και το τηλεφώνημα που έκαναν παλιότερα οι μεσαίου μεγέθους αστέρες στους παπαράτσι (για να τους ενημερώσουν σε ποια μπουζούκια θα πάνε το βράδυ και ουπς! να τους πετύχει ο φακός εντελώς τυχαία). Χωρίς κόστος, χωρίς κόπο, χωρίς υποχρέωση στους δημοσιογράφους μπορείς να πλασάρεις όπως θες τον εαυτό σου.
Μην παρεξηγηθούμε. Δεν θεωρώ ότι είναι όλα μάρκετινγκ ούτε ότι υπάρχει συνειδητή σκοπιμότητα σώνει και ντε, ούτε ότι οι celebrities δεν έχουν δικαίωμα στη social media σφαίρα. Αντιθέτως, θεωρώ ότι όλοι μας πρέπει να έχουμε ψηφιακή παρουσία, αν μη τι άλλο για να μη μείνουμε εκτός εποχής και για να μπορούμε να μιλάμε την ίδια γλώσσα με τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Και γιατί όχι, και ο μπακαλιάρος μπορεί να παίξει στο υπερ-κουλ twitter και όλη η ελληνική παράδοση. Τα ερωτήματα όμως είναι τα εξής δύο: αν είσαι διάσημος πρέπει να έχεις προαποφασίσει ποια περσόνα θα προβάλλεις ψηφιακά ή θα πειραματιστείς αυθόρμητα με μότο «είμαι ο εαυτός μου» και όπου βγει; Και β) αν είσαι παπαράτσι, μήπως πρέπει να βρεις ένα plan b;
Η Βάσω Παπαγιαννακοπούλου στο twitter και το instagram:
Σου άρεσε το κείμενο; Συμφωνείς; Διαφωνείς οριζοντίως, καθέτως και διαγωνίως; Κάνε το δικό σου σχόλιο παρακάτω. Το Yupiii θέλει και τη δική σου άποψη.
Διάβασε ακόμη:
«Και Τώρα Τι Θα Απογίνουμε Χωρίς Παπαδάκη Και Σαλαγκούδη» από τον Διονύση Θανάσουλα
«Γιατί Παναθηναϊκός Και Ολυμπιακός Μπορεί Να Τα "Πουν" Και Στο Λονδίνο» από τον Νίκο Καλαμπάκα
«Είναι Ωραίο Πράγμα Που Σφάζονται Ο Καπουτζίδης Με Την Ηλιάκη;» από τον Δημήτρη Τσακούμη
«Το Πρωινό Του» από την Κάλλια Καστάνη