Follow us

Στιγμιότυπα : Αποτυπώνοντας το τίποτα

Σε ένα διήγημα του αγαπημένου μου Ρέιμοντ Κάρβερ, ένας άντρας χωρίς χέρια τριγυρίζει σε μια προαστιακή γειτονιά κάποιας ασήμαντης κωμόπολης. Στο στήθος του κρέμεται μια Polaroid και στη θέση των χαμένων χεριών του βρίσκονται στερεωμένοι δυο γάντζοι.

Αντώνης Τζαβάρας
ΓΡΑΦΕΙ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΖΑΒΑΡΑΣ
Ρέιμοντ Κάρβερ

Ο άντρας διασχίζει τη γειτονιά, σταματάει μπροστά στις αυλές των σπιτιών και προτείνει στους ενοίκους να τους τραβήξει μια φωτογραφία έναντι μερικών δολαρίων. Όταν κάποιος δέχεται την πρότασή του, είτε από λύπηση είτε γιατί αποφασίζει ότι όντως θέλει μια φωτογραφία μπροστά στο σπίτι του, ο ανάπηρος φωτογράφος σηκώνει την πολαρόιντ με τον ένα γάντζο και με τον άλλον πατάει το κουμπάκι. Με τον ίδιο γάντζο, αμέσως μετά το «κλικ» τσιμπάει τη νωπή φωτογραφία, την κουνάει λίγο για να στεγνώσει και τη δίνει στο φωτογραφιζόμενο.

Οι περισσότεροι δείχνουν ικανοποιημένοι όταν παίρνουν τη φωτογραφία στα χέρια τους. Ακόμα κι αυτοί που δέχτηκαν να φωτογραφηθούν μόνο και μόνο γιατί λυπήθηκαν τον κουλό φωτογράφο. Ο Κάρβερ δεν τους σχολιάζει και προχωράει το διήγημά του στο οποίο –όπως πάντα– δεν συμβαίνουν πολλά πράγματα. Κάτι γίνεται, δηλαδή, αλλά δεν έχει και πολλή σημασία. Νομίζω ότι το διήγημα γράφτηκε γι' αυτή τη στιγμή της ασχολίαστης ικανοποίησης. Για τη στιγμή που παύεις να λυπάσαι τον ανάπηρο φωτογράφο κι αρχίζεις να λυπάσαι τον φωτογραφιζόμενο. Τον τύπο που πόζαρε μόνος του ή με τη γυναίκα του ή με τα παιδιά του ή με τον σκύλο του μπροστά στο σπίτι του κι έδειξε ικανοποιημένος όταν πήρε στα χέρια του τη φωτογραφία.

Κάθε φορά που ξαναδιαβάζω ή θυμάμαι το διήγημα κολλάω σ' αυτήν την ικανοποίηση. Τι μπορεί να τον ικανοποήσε; Τι σκατά βρήκε σε μια πολαρόιντ που αποτύπωσε μια στιγμή ελάχιστης, μηδαμινής σημασίας, καθόλου αυθόρμητης και ταυτοχρόνως καθόλου σκηνοθετημένης;

Αυτό που παίρνει στα χέρια του είναι η αναίρεση της αναμνηστικής φωτογραφίας. Δεν αποτυπώνει μια συγκεκριμένη, ξεχωριστή στιγμή, κάτι που αργότερα θα αποτελέσει κάποιου είδους ανάμνηση – καλή, κακή, ευχάριστη ή επώδυνη. Είναι μια φωτογραφία που συνοψίζει όλες τις υπόλοιπες στιγμές: τον θλιβερό όγκο ασήμαντης ζωής που περιστοιχίζει τις λίγες στιγμές που αξίζει να θυμάσαι. Ένα ντοκουμέντο ότι υπήρξες, αλλά και μια αδιάψευστη απόδειξη ότι απλώς υπήρξες. Ότι πέρασες τη συντριπτική πλειοψηφία του χρόνου που σου αναλογούσε υπάρχοντας, χωρίς πολλά πολλά.

Δεν θέλω να το βαρύνω πολύ, γιατί αντιλαμβάνομαι ότι έξω έχει 72 βαθμούς και γιατί παραδέχομαι ότι οι φωτογραφίες των κοριτσιών με μπικίνι είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί σε ένα timeline μέσα Ιουλίου, αλλά βρίσκω κάπως θλιβερή τη σκέτη αποτύπωση της ύπαρξης.

Κανονικά, κάπου εδώ θα άρχιζε ένα σχόλιο για την κουλτούρα του selfie και για το πόσο η αγωνία του να διαβεβαιώσεις τον κόσμο ότι ξύπνησες ή ξέρω 'γω, έφτιαξες καφέ ή έστρωσες μια πετσέτα στην παραλία της Λούτσας μου θυμίζει την εκρηκτική ακινησία των ιστοριών του Κάρβερ, αλλά, επειδή ήδη το έχω βαρύνει παραπάνω απ' όσο σκόπευα, ας πούμε ότι αυτό το κείμενο γράφτηκε για τα διηγήματα του Ρέιμοντ Κάρβερ. Προσωπικά, μου αρέσει να τα ξαναδιαβάζω το καλοκαίρι, στις διακοπές. Δεν είναι καθόλου «καλοκαιρινά» - είναι αργά, μελαγχολικά κι ώρες ώρες μίζερα, αλλά όταν τα διαβάζεις καλοκαίρι, ο εσωτερικός ρυθμός και η ανεπαίσθητη σκηνοθεσία τους σε κάνουν να ιδρώνεις κάτω απ' το δέρμα, προκαλώντας ένα ανακουφιστικό ομοιοπαθητικό εφέ. Για κάποιο διάστημα δεν τα έβρισκες εύκολα, αλλά τα τελευταία χρόνια επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο».

Περισσότερα κείμενα από τον Αντώνη Τζαβάρα: http://www.yupiii.gr/author/antonistzavaras/

Ο Αντώνης Τζαβάρας στo facebook: https://www.facebook.com/antonis.tzavaras.1

Σου άρεσε το κείμενο; Συμφωνείς; Διαφωνείς οριζοντίως, καθέτως και διαγωνίως; Κάνε το δικό σου σχόλιο παρακάτω. Το Yupiii θέλει και τη δική σου άποψη.

Διάβασε ακόμη:

Κι Οι Έντεχνοι Έχουν Τα Θέματά Τους: «Ένας καβγάς με τον Κραουνάκη και μια ερμηνεύτρια στο “REX”» από τον Γιώργο Δέδε

Το Καλοκαίρι Της Κατερίνας Καινούργιου Και Του Παύλου Σταματόπουλου Ξεκίνησε: «Μερικά πράγματα που κατάλαβα από αυτή την πρεμιέρα» από τον Τάσο Μαστρογιάννη

Ρετούς, Μοναδική Μου Αγάπη!: «Ποιοι είναι όλοι αυτοί; Μοιάζουν με ανθρώπους που ξέρω» από τον Νίκο Παρτσώλη

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις από την εγχώρια και διεθνή showbiz στο yupiii.gr

Διαβάστε Ακόμα