Οι εκπομπές που ανοίγουν τον δρόμο για καλύτερη τηλεόραση

Ο Κωνσταντίνος Αντωνάτος αναλύει ποιες εκπομπές τελικά κάνουν καλύτερη δουλειά από κάποιες άλλες

«ΣΕΡΡΕΣ», «Πρωίαν», «Στούντιο 4», «DOT», «Μουσικό Κουτί» & «Ελένη»

Δεν χρειάζεται ούτε να δημιουργήσεις τον τροχό ούτε να τετραγωνίσεις τον κύκλο ώστε να κάνεις μια ωραία εκπομπή στην τηλεόραση. Όμως έχω βαρεθεί να ακούω για πρωτιές σκληρών, προκλητικών εκπομπών, που περνάνε σοβαρά θέματα σαν τρακτέρ με αλωνιστική μηχανή, που κανιβαλίζουν τα ανάλαφρα και μετά στέλνουν βροντερά δελτία Τύπου για την "πρώτη επιλογή" των θεατών. Εμ βέβαια, τους εθίσατε στο "δεύτερο" ως "πρώτη επιλογή", τώρα κομπάζετε για τις κεκτημένα σας. Προχωράμε...

Έβλεπα το 14% που έκαναν οι "ΣΕΡΡΕΣ" και έλεγα μέσα μου... πάλι καλά. Το κοινό έχει μάθει να βλέπει τόσο κλισέ πράγματα και να τα αποθεώνει, που μια τόσο συζητημένη σειρά, που ξέρουμε πάνω κάτω πια τι πραγματεύεται, αν κάνει 14% είναι άθλος. Κι όμως μια σειρά σαν τις "ΣΕΡΡΕΣ", όταν παίζεται στις 21:00, ως ένα πια κανονικό ανταγωνιστικό προϊόν, είναι βήμα μπροστά.

Γιατί τελειώνουμε επιτέλους με την καρικατούρα, με το κακό χιούμορ, με τον χλευασμό. Βλέπουμε μια σειρά στην ελεύθερη τηλεόραση που μπορεί να μας κινητοποιήσει, ίσως να σκεφτούμε παραπάνω. Και είναι σημαντικό που γίνεται με βήμα τον ΑΝΤ1, ένα τόσο "βαρύ" και "συντηρητικό" κανάλι.

Την ίδια ώρα τυγχάνει να ακούω τα "Μαγικά Φτερά" του Σταύρου Νιφοράτου από την εμφάνισή του στο "Μουσικό Κουτί" της Τετάρτης. Ένα νέο παιδί, δίπλα σε έναν θρύλο της εγχώριας μουσικής σκηνής, τον Κώστα Τουρνά, να μπλέκουν μουσικές αναφορές, εμπειρίες και σχόλια με άξονα μια κοινή αγάπη για την Τέχνη, αυτή της μουσικής. Πριν λίγες μέρες, έβλεπα επίσης στο "Μουσικό Κουτί", τον Στάθη Δράκο, να μιλά για το πώς έβγαλε στον αέρα την "Εκδρομή", το διάσημο ντουέτο του με τη Δήμητρα Γαλάνη. Ναι, αυτή είναι τηλεόραση που κάνει καθαρόαιμη ψυχαγωγία.

Ακριβώς το ίδιο κάνει, σε άλλες αναλογίες, το "Σπίτι με το MEGA" με τη Ρούλα Κορομηλά. Μουσική για τη μουσική, σεβασμός προς τον χρόνο που χρειάζονται οι καλλιτέχνες στον τηλεοπτικό αέρα, και μια παρουσιάστρια που με τις κλασικού τύπου μεθόδους της, μπορεί να κάνει (και) μια συνέντευξη, όχι για να βγάλει τίτλους, αλλά για να πλαισιώσει με κάτι ενδιαφέρον μια τηλεοπτική συναυλία. Φυσικά και αυτή είναι τηλεόραση που κάνει καθαρόαιμη ψυχαγωγία.

Όμως δεν είναι μόνο η μουσική που βάζει ποιοτικά στοιχεία στην τηλεόραση. Υπάρχουν και εκπομπές λόγου που ανοίγουν τον δρόμο για καλύτερη τηλεόραση. Προφανώς και το δίδυμο της Νάνσυς Ζαμπέτογλου και του Θανάση Αναγνωστόπουλου με το "DOT" έφερε έναν άλλο πολιτισμό στις εκπομπές λόγου με διάσημους καλεσμένους. Η μεταφορά τους στην ΕΡΤ1 και η δημιουργία του "Στούντιο 4" έφερε το μη ανταγωνιστικό εύρημα της πολύ καλής συνέντευξης με διάρκεια Μπεν Χουρ, που χαρίζει στον θεατή μεγάλες, χορταστικές συνεντεύξεις με σεβασμό προς τον καλεσμένο. Δεν είναι πως μια δεκάλεπτη συνέντευξη δεν τον σέβεται τον άλλο, αλλά διαφορετικό είναι να μιλάς μια ώρα στην τηλεόραση για εσένα και το είδωλό σου. Στην ίδια "σκοπιά" και η άλλη τους εκπομπή, το "DOT" στο STAR, ακόμα και σήμερα που είναι τελείως διαφορετική με τον Μίνω Θεοχάρη και τη Νάντια Κοντογεώργη κρατά ποιοτικά στοιχεία τέτοια που την κάνουν να ξεχωρίζει.

Ακόμα και οι... σχολιαστικές εκπομπές, όταν έχουν ταυτότητα, μπορούν να αποδειχθούν ξεχωριστές. Ποιος μπορεί να πει ότι η Σταματίνα Τσιμτσιλή, με ένα ανταγωνιστικό σχολιαστικό "γκοσιπάδικο" πρωινό πρόγραμμα, κάνει κακή τηλεόραση; Κανένας.

Γιατί η εκπομπή της ξέρει και ποια είναι και μέχρι πού μπορεί να φθάσει. Σχόλιο όμως δεν κάνεις μόνο ευθέως, με πάνελ και ειδήσεις, κάνεις και με ευφυΐα. Όπως η "Πρωίαν" της ΕΡΤ1 που δημιούργησε τις "Ρόμπες" για όλα όσα θέλουν να πουν, αλλά δεν λέγονται. Για όσα θέλουμε να κουτσομπολέψουμε, αλλά θα γίνουν φτηνά αν τα πεις ευθέως. Όμως αν έχεις χιούμορ και μεράκι για την τηλεόραση, τα κάνεις... "Ρόμπες" και όλα δείχνουν σπαρταριστά. Και παραμπαστά, λες και τα σοβαρά σου, στην κουβέντα.

Μέχρι στιγμής, έχω αναφέρει όχι μία, όχι δύο, αλλά τρεις εκπομπές της ΕΡΤ. Ποιος το περίμενε... Η ΕΡΤ, ο κοιμισμένος γίγαντας σχεδόν για τρεις δεκαετίες, έγινε στέγη για καλή, ανταγωνιστική τηλεόραση. Ποιος να μας το έλεγε!

Θα κλείσω με ένα κλισέ για τα δικά μου κείμενα, αλλά οφείλω να το πω. Η "Ελένη", δηλαδή η Ελένη Μενεγάκη, που για τόσα έχει κατηγορηθεί. Για το πρότυπο της αφελούς ξανθιάς, που μόνο αφελής τελικά δεν είναι, για το άμετρο telemarketing, για την ουδέτερη παρουσιάστρια ή τις προστατευμένες συνεντεύξεις. Αυτή ακριβώς η εκπομπή όσα χρόνια κι αν περάσουν, καταλαβαίνω πως καταφέρνει σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό να μην κατεβάσει τον πήχη της αξιοπρέπειας απέναντι στον θεατή. Ναι, το ατού είναι η ίδια η Μενεγάκη, που έχει την εμπειρία της κάμερας και τη φινέτσα της βετεράνου, αλλά είναι και η γενικότερη προστασία που προσφέρει η εκπομπή. Ανοίγεις την τηλεόραση και δεν σε προσβάλει τίποτα.

Το κείμενο θα μπορούσε να σταματά εδώ, να πω πως αυτές εγώ θεωρώ καλές εκπομπές και πάπαλα. Αλλά δεν θεωρώ πως οι άλλες εκπομπές είναι κακές. Καλές είναι, ειδικά αυτές που επιλέγονται από τους θεατές. Ποιος μπορεί να προσπεράσει τις πρωτιές στο δυναμικό κοινό της Κατερίνας Καινούργιου, τη μαχητικότητα του Λιάγκα και την επικράτηση του ειδικά σε μέρες έντονης επικαιρότητας; Ποιος μπορεί να παραβλέψει το ταλέντο του Μουτσινά και τα ξεκαρδιστικά σκετς που χρόνια χαρίζει στο κοινό; Ποιος μπορεί να μην παραδεχθεί το πλούσιο θέαμα που χαρίζει το J2US στον θεατή, με τους super stars κριτές και τον Κοκλώνη να κάνει το δικό του "ρεσιτάλ"; Όλα αυτά είναι καλά, το ξεκαθαρίζω. Όμως μιλάμε για έναν δρόμο που οδηγεί σε μια πιο φίνα, απροβλημάτιστη εκδοχή της τηλεόρασης, που εγώ επιλέγω να επιβραβεύω. Δεν απαξιώνω κανένα, δεν έχω καμία τέτοια πρόθεση, αλλά δεν μπορώ να μην παραδεχθώ πως σε ορισμένες συχνότητες και εκπομπές αισθάνομαι πολύ πιο οικεία και άνετα. Πώς να το κάνουμε;

Τον προβληματισμό μου θα τον κλείσω με τους στίχους του κομματιού "η αγάπη ίσως ξέρει", που λέει:

Βουλιάζουμε όλο και πιο κάτω, όλο πιο βαθιά , πότε θα πιάσουμε επιτέλους πάτο πια;
Όλο κάτι άσχετοι κερδίζουν με κόλπα και εφέ κι εμεις που λίγα μας χωρίζουν δε σμίγουμε ποτέ
Με τα στιχάκια και τη μουσική μας τούτη χρόνια ανοίγουμε το μουσικό κουτί μας....
Πες μου ποιος την άνοιξη θα φέρει σε τούτα εδώ τα μέρη
Κανένας πια δεν ξέρει πως...

Πες μου ποιος το φως του θα μας δώσει ξανά να μας ενώσει
Τα όνειρα να σώσει ποιος
Τώρα που πια κανείς δεν μοιάζει για σοφός
Η αγάπη ίσως ξέρει πως

Η αγάπη μόνο ίσως ξέρει μα το ‘χει μυστικό
Πως λύνουμε χωρίς μαχαίρι τον γόρδιο δεσμό
Η αγάπη μόνο ίσως έχει το μαγικό κλειδί
Και ξέρει μεσ' απ' το λαβύρινθο να βγεί

Υ.Γ. Να σας προλάβω και να απαντήσω από πριν στα "ναι αλλά για τον ΧΧΧ που κάνει το ΧΧΧ δεν λες τίποτα", τα γράφω ακριβώς όπως τα σκέφτομαι. Δεν είμαι βίβλος, δεν είμαι wikipedia. Εκ των προτέρων πάντως δεν θέλησα να εντάξω στη "λίστα" μου ξένα formats, reality και τηλεπαιχνίδια. Αυτά παίζουν μπάλα αλλού, αλλιώς.